I. Dünyâ Savaşı Siperlerinde Çarpışan Rütbeli Bir Maymun; Jackie

Jackie, sâdece bir maymun değil; 1915 yılında, I. Dünyâ Savaşı’nda diğer birçok Güney Afrikalı erkekle birlikte savaşa giden bir askerdi.

Çiftlikte Bulduğu Maymunu, Evine Getirdi

Kimi zaman âdetâ bir insan gibi hareket eden hayvanların sıra dışı hikâyeleri, yeri geldi, film oldu; yeri geldi, kitap… Jackie (Chacma Babunu) de bu kahramanlardan biriydi.

1910 yılında, Güney Afrika’da bir çiftliğin yakınlarında, Albert Marr tarafından bulunmuştu. Marr, Jackie’yi, çalıştığı çiftliğinin etrâfında dolaşırken karşılaştıktan sonra içeri alıp onu âilenin bir üyesi olarak eğitmeye karar verdi. Küçük maymunla yakından ilgilenmeye başlayan ve büyük bir sempati de duyan Marr, Jackie’yi, tâbîri câizse nüfûsuna geçirdi desek, pek de yanlış olmaz.

Marr, Maymun Jackie’yi Bırakmak İstemiyordu; Onu da Orduya Yazdırdı

Yıllar geçtikçe aralarında sıkı bir bağ kuruldu ve Marr, kendisine dost olan maymundan ayrılamaz hâle geldi. 1915’te Albert Marr, I. Dünyâ Savaşı’na katılmak üzere listeye alındı. Evcil hayvanından ayrılmak istemeyen Albert, âmirine Jackie’nin de orduya katılıp katılamayacağını sordu. Gelen cevap, şaka gibi ama gerçekti… Jackie de sâhibiyle birlikte orduya katılanlardan biri oldu; adını listeye yazdırdı.

Maymun Jackie, askere alındıktan sonra, diğer bütün askerler gibi tedâvî edildi. Ona; üniforma, düğmeler, rozetler, bir şapka, bir ödeme kitabı ve kendi bedenine uygun askerî bir üniforma seti de verildi. Üstüne üstlük, maaş defteri bile vardı.

Komutanı Görünce Asker Selâmı Veriyordu

Jackie, üst düzey bir yetkili gördüğünde, ayağa kalkıyor ve bir asker gibi selâmlıyordu. Orduyla sık sık eğitime katılan ve yavaş yavaş eğitilen hayvan, âdetâ bir insan gibi davranıyordu. Ayrıca daha fazla koku ve işitme duyusu nedeniyle nöbet bile tutmuşluğu vardı.

İnsanların da onu ciddîye almaya başlaması, pek zor olmadı. Orduya olan bağlılığı nedeniyle III. Transvaal Alayı’nın resmî maskotu oldu.

Şarapnel Parçası Geldi, Bacağı Kesildi

Maymun Jackie ve sâhibi Albert, 1918 yılında, birlikte görev aldıkları cephe olan Passchendale bölgesinde yaralandı. Jackie, etrâfındaki taşlardan küçük bir sığınak inşâ ederek, korunmaya çalışıyordu. Maalesef bacağına isâbet eden şarapnel parçası nedeniyle sığınağı bitirmeyi başaramadı. Jackie, bu yaşananların ardından, artık gerçek bir savaş gâzîsiydi.

Doktorlar, yaralandıktan sonra, derhâl hayvan kliniğine kaldırılan Jackie’nin bacağını, kurtarmaya çalıştı ama zavallı Jackiei’nin bacağının kesilmesi gerekiyordu.

Askerî Başarısından Dolayı Onurlandırıldı

Cesâreti dolayısıyla Jackie, altın bir madalyayla onurlandırıldı. Cape Town’daki Maitland Dispersal Kampı’ndan taburcu olduktan sonra, istifâsını verdi ve askerî maaşını alarak, oradan ayrıldı.

İki arkadaş, birlikte nihâyet evlerine döndüler. Bugüne kadar Jackie, Güney Afrika’da Piyâde Özel Rütbesi’ni elde eden tek, aynı zamanda I. Dünyâ Savaşı’nda savaşan, tek maymundur.

Sâhibinin Yanında Öldü

Hayâtının geri kalanını, evcil bir hayvan olarak geçiren Jackie, 1921 yılında yaşamını yitirdi. Her ne kadar bacağını kaybetmiş olsa da Jackie ve Albert, birbirlerinden hiçbir zaman ayrılmamışlardı. Savaşta bile…